سه شنبه, 29 اسفند 1402   9. رمضان 1445
 
instagram twtr fbk telegram Aparat

پندهای نهج البلاغه؛ در باب «حفظ زبان و گفتار»

 

گردآوری: زهرا مرادی ( کارشناس ارشد MBA ؛  این آدرس پست الکترونیک توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید  )

 

«نهج البلاغه» به معنای «روش رسا سخن گفتن»، نام زیبایی است که سید رضی بر گلچینی از سخنان و نامه‌ها و بیانات امیر مومنان، علی علیه السلام نهاد.[1] هرچند رسیدن به قله‌ی رفیع معرفت علی بن ابیطالب با کند و کاو در نهج البلاغه میسر نمی‌گردد، اما بی تردید توجه و تدبر در کلام ایشان می‌تواند ما را با این شخصیت منحصر به فرد که خدایش امیر مومنان خطاب فرموده، بیشتر آشنا کند.[2]

در نوشتار پیش رو نکاتی را که امیر مومنان در باب حفظ زبان و گفتار تذکر داده اند بیان می‌کنیم و امید داریم از این بیانات ارزشمند پند گیریم و بدان عامل باشیم:

 

Bullets مراقبت از زبان:

تا حرف نزده‌ای سخن را در بند خود دارى و چون گفتى خود را در بند سخن انداختى. بنابراین زبانت را همچون سیم و زرت در خزینه حفظ كن. چه بسا یك كلمه نعمتى را از بین ببرد و نقمت و بلایى را بیاورد.[3]

 

Bullets مهار زبان در برابر معلم:

تیزى زبانت را بر ضد كسى كه تو را گویا كرده به كار مگیر و شیوایى گفتارت را بر ضد كسى كه سخنورت نموده صرف مكن.[4]

 

Bullets گفتار، نشانه‌ی شخصیت:

مرد، در زیر زبان خود نهان است.[5]

 

Bullets گفتار جزیی از کردار

آن کس که می‌داند گفتارش از كردار او است (بابت سخنی که می‌گوید بازخواست خواهد شد) كم می‌گوید مگر در آن چه به كارش آید.[6]

 

Bullets به جا سخن گفتن

در خاموشی گزیدن از بیان حکمت آمیز خیری نیست؛ همچنانکه در زبان گشودن به گفتار نابخردانه خیری نیست.[7]

 

Bullets پاداش آدمی در گرو گفتار و رفتار

آدمی به واسطه‌ی آنچه بر زبان جاری می‌سازد و آنچه با دستها و پاهایش انجام می‌دهد مورد پاداش [یا عِقاب] قرار می‌گیرد.[8]

 

Bullets قدرت زبان

چه بسیار گفتاری که از یورش موثرتر است.[9]

 

Bullets پرهیز از سخن ناپسند

هر كسى به سوى چیزى كه مردم از آن بدشان مى آید بشتابد (بدون تامل و تحقیق درباره‌ی دیگران سخن بگوید)، مردم نیز درباره او، آنچه را كه نمی‌دانند خواهند گفت [بی آنکه در درستی و نادرستی آنچه از وی شنیده اند تحقیق کنند].[10]

 

Bullets پرهیز از نقل سخن بى محتوا

از گفتن سخن [بى محتوایى كه] خنده مى آورد برحذر باش، گرچه آن را از دیگرى نقل كنى.[11]

 

Bullets تفاوت عاقل و احمق در گفتار

زبان عاقل، در پشت قلبش قرار دارد و قلب احمق، پشت زبانش.[12]

 

Bullets درندگی زبان:

زبان، درنده‌اى است كه اگر رها شود زخم زند.[13]

 

Bullets بی ارزش شدن توسط زبان

آن كه زبان را بر خود حاكم كند خود را بى ارزش كرده است.[14]

 

Bullets در نکوهش زیاد صحبت کردن

هر كه زیاد صحبت کند به هذیان افتد و هر كه تفکر كند بینا گردد.[15]

 

Bullets در مدح خاموشی

با خاموشى بسیار، هیبت و شكوه در آدمى پدید مى آید.[16]

 

Bullets نهی از سوء برداشت

هر سخنى كه از دهان كسى خارج مى شود تا احتمال درستى و نیكى در آن است آن را حمل بر فساد مكن.[17] 

www.mohammadivu.org.MOHR

 

 

 

 

مطالب مرتبط

 برادر قرآن



[1] . برای آشنایی بیشتر با این کتاب ارزشمند و انگیزه‌ی مولف آن می‌توانید به نوشته‌ی «برادر قرآن» در سایت محمد (ص) مراجعه فرمایید.

[2] .  رسول خاتم فرمودند در شب معراج خداوند به من فرمود "یا مُحَمَّدُ إِنِّی قَدْ جَعَلْتُ عَلِیاً أَمِیرَ الْمُؤْمِنِین‏" یعنی: ای محمد همانا من علی را امیر مومنان قرار دادم: بحارالانوار، ج 37، ص 338.

[3] . "الْكَلَامُ فِی وَثَاقِكَ مَا لَمْ تَتَكَلَّمْ بِهِ فَإِذَا تَكَلَّمْتَ بِهِ صِرْتَ فِی وَثَاقِهِ فَاخْزُنْ لِسَانَكَ كَمَا تَخْزُنُ ذَهَبَكَ وَ وَرِقَكَ فَرُبَّ كَلِمَةٍ سَلَبَتْ نِعْمَةً وَ جَلَبَتْ نِقْمَة‏": نهج البلاغه، ص 543، حکمت 381.

[4] . "لَا تَجْعَلَنَّ ذَرَبَ لِسَانِكَ عَلَى مَنْ أَنْطَقَكَ وَ بَلَاغَةَ قَوْلِكَ عَلَى مَنْ سَدَّدَك‏": همان، ص 548، حکمت 411.

[5] . "الْمَرْءَ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسَانِه‏‏": همان، ص 497، حکمت 148.

[6] . "مَنْ عَلِمَ أَنَّ كَلَامَهُ مِنْ عَمَلِهِ قَلَّ كَلَامُهُ إِلَّا فِیمَا یعْنِیه‏‏‏": همان، ص 536، حکمت 349.

[7] . "لَا خَیرَ فِی الصَّمْتِ عَنِ الْحُكْمِ كَمَا أَنَّهُ لَا خَیرَ فِی الْقَوْلِ بِالْجَهْل‏‏‏‏": همان، ص 502، حکمت 182.

[8] . "إِنَّمَا الْأَجْرُ فِی الْقَوْلِ بِاللِّسَانِ وَ الْعَمَلِ بِالْأَیدِی وَ الْأَقْدَام‏‏‏‏‏": همان، ص 476، حکمت 42.

[9] . "رُبَّ قَوْلٍ أَنْفَذُ مِنْ صَوْل‏‏‏‏‏‏": همان، ص 545، حکمت 394.

[10] . "مَنْ أَسْرَعَ إِلَى النَّاسِ بِمَا یكْرَهُونَ قَالُوا فِیهِ [مَا] بِمَا لَا یعْلَمُون‏‏‏‏‏‏‏": همان، ص 474، حکمت 35.

[11] . "إِیاكَ أَنْ تَذْكُرَ مِنَ الْكَلَامِ مَا یكُونُ مُضْحِكاً وَ إِنْ حَكَیتَ ذَلِكَ عَنْ غَیرِك‏‏‏‏‏‏‏‏": همان، ص 405، نامه 31.

[12] . "لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ وَ قَلْبُ الْأَحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِه‏‏‏‏‏‏‏‏‏": همان، ص 476، حکمت 40.

[13] . "اللِّسَانُ سَبُعٌ إِنْ خُلِّی عَنْهُ عَقَر‏": همان، ص 478، حکمت 60.

[14] . "هَانَتْ عَلَیهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَیهَا لِسَانَه‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏": همان، ص 469، حکمت 2.

[15] . "مَنْ أَكْثَرَ أَهْجَرَ وَ مَنْ تَفَكَّرَ أَبْصَر‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏": همان، ص 402، نامه 31.

[16] . "بِكَثْرَةِ الصَّمْتِ تَكُونُ الْهَیبَة‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏": همان، ص 508، حکمت 224.

[17] . "لَا تَظُنَّنَّ بِكَلِمَةٍ خَرَجَتْ مِنْ أَحَدٍ سُوءاً وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِی الْخَیرِ مُحْتَمَلا‏‏‏": همان، ص 538، حکمت 360.

 

 

اضافه کردن نظر


کد امنیتی
تازه سازی

 

به ما بپیوندید: 

instagram twtr fbk telegram Aparat

  

 
امروز:امروز:794
این هفته:این هفته:3729
در مجموع:در مجموع:7095063
Center
Pagerank